Adakah kemoterapi (Chemotherapy) berkesan dalam rawatan kanser dan kesan sampingan?

Anonymous

Salam doktor. Saya berumur 45 tahun dan mempunyai seorang ibu, berumur 65 tahun yang sering mengadu mengalami sakit di bahagian kiri abdomen sejak sebulan yang lepas. Menurut ibu saya, sakit tersebut akan datang secara beransur-ansur ketika dia berehat sambil menonton televisyen. Sakit tersebut terasa seperti sengal-sengal dan bagi ibu saya, ia tidak terlalu serius. Ayah saya ada membeli beberapa ubat tahan sakit untuk melegakan kesakitan yang dialami oleh ibu saya. Sakit itu tidak merebak ke bahagian lain selain daripada abdomen dan saya berasa agak lega kerana ia tidak berterusan sepanjang hari tetapi saya masih berasa risau kerana gejala itu masih tidak sembuh dan terdapatnya gejala-gejala yang lain seperti perut kembung dan berlakunya penurunan berat badan yang mendadak serta hilang selera makan. Dia telah kehilangan sebanyak 10 kg dalam masa sebulan dan mempunyai corak pemakanan yang tidak teratur. Selain itu, ibu saya turut mengalami masalah berkaitan dengan usus atau sistem pencernaan badan kerana dia mengalami cirit-birit dan juga sembelit pada hari yang lainnya. Menurutnya, kadang-kadang najis itu bercampur dengan lendir dan beberapa tompok darah.

Setelah berjumpa dengan doktor, ibu saya telah didiagnosis dengan penyakit barah usus melalui beberapa pemeriksaan dan ujian yang dijalankan dan akan menjalani rawatan kemoterapi tidak lama lagi. Jadi, saya ingin bertanya kepada doktor, apakah itu kemoterapi dan apakah kesan sampingan yang mungkin dialami oleh ibu saya sepanjang rawatan tersebut?

Anonymous
Salam doktor. Saya berumur 45 tahun dan mempunyai seorang ibu, berumur 65 tahun yang sering mengadu mengalami sakit d... See More
Saringan Kesihatan PERCUMA
Mencegah adalah lebih baik daripada mengubati. Adakah anda sedia untuk melawan jangkitan? Ketahui dalam 5 minit!
Mula Saringan Kesihatan PERCUMA
Terima kasih atas soalan anda. Kemoterapi (Chemotherapy) adalah rawatan yang digunakan secara meluas untuk kanser. Istilah kemoterapi merujuk kepada ubat-ubatan yang menghalang sel-sel kanser daripada membahagi dan membiak dengan cara membunuh sel-sel kanser tersebut. Pelbagai ubat kemoterapi digunakan untuk mencapai matlamat ini.

Keberkesanannya bergantung kepada tahap kanser yang dirawat. Kesan sampingan bagi rawatan kemoterapi boleh menjadi teruk seperti mudah terdedah kepada jangkitan lain, dan pesakit mungkin perlu berbincang dengan doktor mengenai rawatan yang sesuai. Manfaat daripada kemoterapi biasanya melebihi risiko bagi kesan sampingan.

Terima kasih atas soalan anda. <strong>Kemoterapi (Chemotherapy)</strong> adalah rawatan yang digunakan secara meluas un... See More

Apakah itu kemoterapi

  • Sebagai sebahagian daripada proses semulajadi yang berlaku di dalam tubuh badan, sel-sel akan sentiasa digantikan dengan sel yang baru melalui proses pembahagian dan pertumbuhan.
  • Apabila kanser berlaku, sel-sel akan membiak secara tidak terkawal. Kemudian, sel-sel kanser akan semakin banyak dihasilkan, dan ia akan mula memenuhi ruang-ruang di dalam badan sehingga ia terpaksa menceroboh ruang yang didiami oleh sel-sel badan yang normal
  • Ubat kemoterapi berfungsi dengan mengganggu keupayaan sel kanser untuk membahagi dan membiak.
  • Satu ubat atau gabungan ubat-ubatan kemoterapi boleh digunakan.
  • Ubat tersebut akan mengalir di dalam saluran darah, untuk menyerang sel kanser di seluruh badan, atau ia boleh disasarkan ke bahagian kanser yang tertentu.

Apakah kegunaan kemoterapi

Antara kegunaan kemoterapi ialah:

  • Mengganggu proses mitosis, atau mencegah pembahagian sel, sama seperti fungsi ubat sitotoksik
  • Menghapuskan sumber makanan bagi sel kanser, yang terdiri daripada enzim dan hormon yang diperlukan oleh sel kanser untuk membiak
  • Menggalakkan penghapusan sendiri sel-sel kanser yang dikenali sebagai apoptosis dalam istilah perubatan.
  • Menghentikan pertumbuhan pembuluh darah yang baru yang membekalkan darah kepada tumor supaya ia tidak boleh membesar.

Apakah kesan sampingan kemoterapi

Antara kesan sampingan yang boleh terjadi termasuklah:

1) Mual dan muntah

Ia biasanya menjejaskan 70 peratus daripada pesakit. Ubat anti-emetik boleh membantu dan ia perlu diambil walaupun gejala telah hilang, untuk mengelakkan gejala kembali semula.

2) “Alopecia” atau rambut gugur

Rambut mungkin mula gugur atau menjadi nipis atau rapuh beberapa minggu selepas rawatan bermula dengan beberapa jenis kemoterapi. Ia boleh menjejaskan mana-mana bahagian tubuh badan. Rambut biasanya akan tumbuh semula tidak lama selepas rawatan selesai.

Kuku juga boleh menjadi rapuh dan merekah manakala kulit mungkin menjadi kering dan sakit serta terlalu sensitif terhadap cahaya matahari.

3) Kepenatan

Keletihan adalah kesan sampingan yang biasa terjadi. Ia mungkin berlanjutan sepanjang hari atau hanya selepas aktiviti tertentu. Pesakit perlu mendapatkan rehat yang cukup dan elakkan diri daripada melakukan tugas-tugas yang memenatkan.

4) Masalah pendengaran

Kesan toksik daripada kemoterapi boleh mengakibatkan kehilangan pendengaran secara sementara atau kekal bagi sesetengah pesakit.

5) Sel darah putih yang rendah dan mudah dijangkiti penyakit

Apabila menerima rawatan kemoterapi, sistem imun akan lemah kerana jumlah sel darah putih akan berkurang. Ini dikenali sebagai neutropenia. Sel darah putih merupakan sebahagian daripada sistem imun kita, dan ia berfungsi melawan jangkitan. Ini boleh menjadikan pesakit lebih mudah terdedah kepada jangkitan.

6) Sel “platelet” yang rendah dan masalah pendarahan

Juga dikenali sebagai “thrombocytopenia”, ia boleh menyebabkan masalah pembekuan darah. Platelet adalah sejenis sel darah yang membantu darah membeku. Jumlah platelet yang berkurangan boleh menyebabkan lebam atau pendarahan, contohnya, hidung berdarah dan gusi berdarah. Pengaliran darah dari luka yang kecil mungkin sukar untuk dihentikan.

Jika jumlah platelet terlalu rendah, pesakit akan memerlukan pemindahan darah.

7) Sel darah merah yang rendah dan “anemia”

Sel darah merah membawa oksigen untuk semua tisu di dalam badan. Sel darah merah yang rendah akan membawa kepada penyakit “anemia”. Gejala yang terlibat termasuklah keletihan, sesak nafas, dan rasa berdebar-debar.

8) “Mucositis”

Mucositis, atau keradangan membran mukosa, boleh menjejaskan mana-mana bahagian sistem pencernaan, termasuklah mulut, esofagus, perut, usus, rektum, dan dubur.

9) Kurang selera makan

10) Kehamilan dan kesuburan

Ramai pesakit akan kehilangan minat seks secara sementara semasa kemoterapi.” Libido” biasanya akan kembali selepas rawatan selesai.

11) Masalah usus

Cirit-birit boleh terjadi apabila sel-sel yang rosak tiba-tiba dikeluarkan daripada badan. Sembelit juga boleh berlaku. Gejala-gejala ini sering terjadi beberapa hari selepas rawatan bermula.

12) Masalah kognitif dan kesihatan mental

75 peratus daripada pesakit melaporkan masalah berkaitan dengan fokus, pemikiran, dan daya ingatan jangka pendek semasa kemoterapi. Gejala ini mungkin berterusan selama beberapa bulan atau tahun selepas rawatan bagi 35% daripada pesakit kanser.

Hasil kemoterapi

Hasilnya bergantung kepada faktor individu itu sendiri.

Ini termasuklah: lokasi, jenis, dan tahap kanser, umur pesakit, tahap kesihatan secara keseluruhan, dan penyakit lain yang dialami

  • Bagi sesetengah kes, rawatan kemoterapi sahaja boleh mencapai penyembuhan yang sempurna, di mana pesakit telah sembuh dengan baik dan kanser tersebut tidak menyerang kembali.
  • Kadang-kadang, kemoterapi digabungkan dengan rawatan lain, seperti terapi radiasi atau pembedahan, untuk mendapatkan hasil yang lebih berkesan. Terapi “neo-adjuvant” boleh digunakan untuk mengecutkan tumor sebelum pembedahan.
  • Sekiranya kanser sudah berada dalam tahap akhir, kemoterapi boleh melambatkan perkembangan kanser dan mengurangkan gejala yang ada, walaupun penyembuhan yang sempurna itu tidak mungkin terjadi. Ini dipanggil sebagai kemoterapi paliatif.
Jika terdapat apa-apa kemusykilan, sila rujuk nasihat doktor yang boleh dijumpai di klinik atau hospital. Jika ia bukan kecemasan, anda juga boleh mendapatkan nasihat daripada doktor di laman web www.doctoroncall.com.my.

References

1. Chemotherapy, NHS
2. Ubat Kemoterapi, PORTAL MyHEALTH Kementerian Kesihatan Malaysia