Ketahui Gejala-gejala Endometriosis Yang Perlu Anda Waspadai

Endometriosis adalah penyakit dimana tisu yang melapisi dinding rahim anda tumbuh di kawasan selain rongga rahim anda. Lapisan dinding rahim anda dipanggil endometrium. Endometriosis berlaku apabila tisu endometrium tumbuh pada ovari, usus, dan tisu yang melapisi pelvis anda. Jarang sekali tisu endometrium merebak ke luar kawasan pelvis anda, tetapi ia tidak mustahil.

Gejala endometriosis berbeza-beza. Sesetengah orang mengalami gejala ringan, tetapi yang lain boleh mengalami gejala sederhana hingga teruk. Tahap kesakitan anda tidak menunjukkan tahap atau peringkat keadaan yang anda hadapi. Anda mungkin menghidap endometriosis yang ringan namun mengalami kesakitan yang teruk atau mungkin mengalami endometriosis yang teruk tetapi hanya mengalami sedikit ketidakselesaan. Antara simptom endometriosis adalah:

1. Haid yang menyakitkan / senggugut teruk (dysmenorrhea)

Dysmenorrhea adalah istilah perubatan untuk haid yang menyakitkan yang disebabkan oleh pengecutan rahim. Senggugut boleh dirasakan seperti sakit yang berterusan ataupun sakit bagaikan ditembak atau ditikam. Ia paling kerap berlaku di bahagian bawah perut anda. Anda juga mungkin merasakannya di belakang, pinggul atau peha anda. Kesakitan mungkin bermula sebelum haid anda atau apabila haid anda bermula. Senggugut berlangsung kira-kira 1 hingga 3 hari. Kesakitan mungkin cukup teruk untuk menghalang anda daripada melakukan aktiviti biasa.

2. Sakit ketika bersetubuhan (dyspareunia)

Gejala endometriosis ketika bersetubuhan dengan pasangan boleh termasuk sakit perut, cirit-birit atau sembelit, sakit bahagian atas badan, kencing yang berlebihan, atau rasa tikaman yang menyakitkan. Gejala seperti ini juga sering disalahtafsirkan sebagai keadaan lain, seperti apendisitis, sindrom kerengsaan usus, penyakit mental atau sista ovari.

3. Pendarahan yang berlebihan (menorrhagia) atau haid tidak teratur

Anda mungkin mengalami pendarahan haid yang berlebihan sekali-sekala, atau pendarahan sekejap-sekejap (pendarahan antara haid), yang juga dipanggil spotting. Menorrhagia adalah istilah perubatan yang merujuk kepada tempoh haid yang dicirikan oleh aliran darah yang banyak atau berpanjangan. Apabila anda mengalami menorrhagia, anda mungkin tidak dapat meneruskan aktiviti biasa anda semasa anda sedang haid disebabkan oleh banyak kehilangan darah dan kekejangan yang berlaku.

Jika tempoh kitaran haid anda (selang masa antara permulaan haid) sentiasa berubah, anda dikatakan mengalami haid yang tidak teratur. Ada kemungkinan haid anda akan tiba awal atau lewat. Namun ia adalah tipikal untuk kitaran haid lebih pendek atau lebih lama daripada purata tempoh 28 hari, walaupun ini tidak selalu berlaku.

4. Kesukaran untuk hamil / mengandung

Jika anda mengidap endometriosis, berkemungkinan anda akan mengalami sukar untuk hamil. Wanita yang mempunyai endometriosis boleh mengalami ketidaksuburan pada kadar antara 30 peratus hingga 50 peratus. Banyak faktor, termasuk herotan anatomi pelvis, perekatan, parut pada tiub fallopio, keradangan struktur pelvis, disfungsi sistem imun, perubahan dalam persekitaran hormon telur, implantasi terjejas semasa kehamilan dan kualiti telur yang berubah, semuanya boleh menyumbang kepada ketidaksuburan. Endometriosis boleh menjejaskan kesuburan dalam pelbagai cara, termasuk yang berikut: implantasi terjejas semasa kehamilan, dan kualiti telur berubah.

5. Tanda dan gejala lain

Semasa haid, anda boleh mengalami gejala lesu, cirit-birit, sembelit, kembung perut, dan muntah.

Keparahan keadaan tidak selalunya berkadar dengan tahap kesakitan yang dialami. Apabila datang haid, individu boleh mengalami endometriosis kecil tetapi sakit teruk, dan ada juga pesakit yang mengalami endometriosis teruk tetapi tidak sakit ketika datang haid.

Endometriosis boleh disalah anggap sebagai keadaan lain yang menyebabkan ketidakselesaan pelvis, seperti penyakit radang pelvis (PID) atau sista pada ovari, yang boleh menyebabkan kekeliruan. Ia kadangkala boleh disalah anggap sebagai sindrom kerengsaan usus (IBS), yang dicirikan oleh cirit-birit, sembelit, dan kekejangan perut, antara gejala lain. IBS boleh berlaku dengan kehadiran endometriosis, yang boleh memburukkan lagi penyakit.

Bagaimana seseorang disahkan menghidap endometriosis?

Pengesahan atau diagnosis endometriosis dibuat berdasarkan sejarah kesihatan, pemeriksaan fizikal dan juga ujian tertentu seperti pengimejan. 

Anda akan diminta untuk menerangkan simptom anda kepada doktor anda, termasuk lokasi dan masa sakit pelvis anda serta maklumat-maklumat yang lain termasuklah sejarah seperti kehamilan, menstruasi atau haid anda serta maklumat kesihatan yang lain. Ini membolehkan doktor mengetahui gejala yang anda hadapi adalah tanda endometriosis atau penyakit lain.

Selain soal jawab tentang sejarah kesihatan, doktor juga akan melakukan pemeriksaan fizikal yang berkenaan. Contohnya 

Pemeriksaan pelvis

Doktor akan merasa (palpasi) kawasan pelvis anda secara manual untuk memeriksa keabnormalan seperti sista pada organ reproduktif anda atau parut di belakang rahim semasa pemeriksaan pelvis anda. Melainkan endometriosis telah menyebabkan sista terbentuk, selalunya mustahil untuk merasakan tompok kecil endometriosis.

Selepas itu, ujian diagnostik atau ujian pengesahan tertentu akan dibuat, antaranya:

Pengimejan resonans magnetik (MRI)

Untuk mendapatkan imej terperinci organ dan tisu dalam badan anda, ujian MRI dilakukan. Apabila bercakap tentang implan endometrium, MRI boleh memberi manfaat kerana ia memberikan pakar bedah anda maklumat terperinci tentang lokasi dan saiz endometriosis tersebut.

Ultrasound

Ujian ini menghasilkan gambaran bahagian dalam badan anda dengan menggunakan gelombang bunyi frekuensi tinggi. Transduser, iaitu peranti kecil yang menangkap imej, akan diletakkan pada abdomen anda atau dimasukkan ke dalam lubang faraj anda (ultrasound transvaginal). Kadangkala kedua-dua bentuk ultrasonografi digunakan untuk mendapatkan imej yang terbaik bagi organ reproduktif. Ujian pengimejan ultrasound rutin tidak akan memberitahu doktor anda sama ada anda mempunyai endometriosis atau tidak, tetapi ia boleh mengesan sista yang berkaitan dengan penyakit tersebut (endometrioma).

Laparoskopi

Dalam sesetengah situasi, doktor anda mungkin merujuk anda kepada pakar bedah untuk prosedur yang membolehkan pakar bedah melihat ke dalam abdomen anda, yang dikenali sebagai pembedahan laparoskopi. Prosedur ini dijalankan semasa anda berada di bawah anestetik am, dan pakar bedah anda membuat hirisan kecil di sekeliling pusat anda untuk memasukkan peralatan laparoskopi untuk memeriksa bukti tisu endometrium di luar rahim.

Laparoskopi boleh memberi maklumat mengenai lokasi, tahap, dan saiz implan endometrium, serta keadaan tisu sekeliling. Pakar bedah anda mungkin ingin mengumpul sampel tisu (biopsi) untuk melakukan ujian tambahan. Selalunya, dengan perancangan pembedahan yang sangat baik, pakar bedah anda akan dapat merawat endometriosis sepenuhnya semasa prosedur laparoskopi, menyebabkan keperluan untuk hanya satu prosedur pembedahan.

Untuk maklumat lanjut, sila berhubung dengan doktor atau ahli farmasi anda.

Maklumat yang diberikan adalah untuk tujuan maklumat sahaja dan tidak boleh mengganti nasihat oleh pengamal perubatan berdaftar. Maklumat ini tidak boleh digunakan untuk menentukan masalah kesihatan atau untuk tujuan ubatan sendiri. Bayer Co (Malaysia) Sdn Bhd tidak akan bertanggungjawab terhadap sebarang kerosakan atau kerugian yang timbul daripada penggunaan maklumat yang diberikan.

Buat Kuiz penilaian kendiri Endometriosis kami untuk melihat sama ada anda berisiko menghidap endometriosis. Ketahui jika anda berisiko tinggi menghidap endometriosis dan bercakap dengan Pakar Sakit Puan kami sekarang!

Artikel pendidikan ini dibawakan kepada anda dengan kerjasama Bayer.

Approval code PP-VIS-MY-0225-1 (02/22)