Kanser Paru-Paru: Punca Sebenar Dan Risiko

Kanser paru-paru adalah kanser yang merebak pada tisu-tisu dalam paru-paru. Kanser ini biasanya bermula di kawasan kecil dan merebak secara perlahan-lahan ke seluruh paru-paru. Kanser paru-paru boleh menyebar ke organ-organ lain dalam badan seperti hati, tulang, dan otak.

Kanser paru-paru adalah kanser yang serius dan membunuh ribuan orang setiap tahun. Adakah perokok pasif lebih risiko mendapat kanser ini? Selain daripada itu, adakah penggunaan ‘vape’ juga membahayakan kesihatan? Mari kita ketahui bersama-sama.

Bagaimana Kanser Paru-Paru Merebak?

Kanser paru-paru bermula ketika sel-sel dalam tisu paru-paru berubah menjadi sel-sel kanser. Sel-sel ini tumbuh dan merebak dengan cepat dan boleh membentuk tumor dalam paru-paru. Tumor ini boleh menjadi semakin besar dan merebak ke tisu-tisu yang berdekatan seperti rongga dada, tulang rusuk, dan bahagian luar paru-paru.

Kanser paru-paru boleh juga merebak ke bahagian lain dalam badan seperti hati, tulang, dan otak. Ini dikenali sebagai metastasis. Metastasis adalah proses di mana sel-sel kanser merebak dari tumor asal dan menyebar ke organ-organ lain dalam badan melalui darah atau sistem limfa.

10 Punca Kanser Paru-Paru

      1.  Merokok

Merokok adalah punca utama kanser paru-paru. Apabila rokok dihisap, bahan kimia dalam rokok seperti tar, karbon monoksida, dan nikotin akan merosakkan tisu paru-paru dan menyebabkan pertumbuhan sel-sel kanser.

Merokok juga boleh memudahkan penyebaran kanser paru-paru ke organ-organ lain dalam badan. Selain itu, merokok juga merupakan punca utama bagi kanser lain seperti kanser mulut, tekak, dan pankreas.

      2.  Pendedahan Radon

Radon adalah gas yang tidak berbau, tidak berwarna, dan tidak mempunyai rasa yang berasal dari tanah dan batuan. Pendedahan kepada radon boleh meningkatkan risiko kanser paru-paru.

Radon dapat meresap ke dalam rumah melalui retakan dalam tanah atau bangunan. Ini boleh menyebabkan peningkatan kadar radon dalam rumah dan meningkatkan risiko kanser paru-paru

      3.  Bahan Kimia Berbahaya

Pendedahan kepada bahan kimia yang biasa dijumpai dalam tempat kerja boleh meningkatkan risiko kanser paru-paru. Bahan kimia ini boleh merosakkan sel-sel paru-paru dan menyebabkan mutasi. Berikut adalah beberapa contoh bahan kimia yang berbahaya: 

• Arsenik
• Asbestos
• Kromium
• Ekzos diesel
• Silika
• Kadmium
• Kloroprena

      4.  Arsenik

Arsenik adalah sejenis bahan kimia yang terdapat dalam air, tanah, dan beberapa jenis makanan. Antara makanan dimana bahan arsenik dapat dijumpai ialah beras nasi. Orang yang terdedah kepada arsenik melalui air minuman atau makanan mungkin berisiko lebih tinggi untuk mendapat kanser paru-paru.

      5.  Pencemaran Udara

Pencemaran udara dari sumber-sumber seperti kilang, lori berat dan pembakaran bahan api fosil, boleh menyebabkan kanser paru-paru. Udara yang tercemar juga boleh mengandungi bahan kimia berbahaya seperti sulfur dioksida dan nitrogen oksida, yang boleh memusnahkan tisu paru-paru.

      6.  Radiasi

Pendedahan kepada radiasi, termasuk sinar-X dan sinar gama, juga boleh meningkatkan risiko kanser paru-paru. Orang yang terdedah kepada radiasi dalam tempoh yang lama, seperti pekerja nuklear, mungkin berisiko lebih tinggi untuk kanser paru-paru.

      7.  Penyakit Paru-Paru Lain

Penyakit paru-paru lain juga boleh meningkatkan risiko kanser paru-paru. Contohnya, penyakit paru-paru kronik seperti penyakit paru-paru obstruktif kronik (COPD) dan penyakit paru-paru interstitial.

• COPD

COPD adalah penyakit di mana saluran pernafasan dan alveoli (tisu paru-paru yang bertanggungjawab untuk pertukaran gas) menjadi bengkak dan meradang secara kronik yang akhirnya akan menyebabkan kerosakan kekal pada paru-paru. 

Kebanyakan pesakit COPD adalah perokok tegar. Risiko kanser paru-paru bagi pesakit COPD adalah lebih tinggi berbanding individu tanpa penyakit ini.

• Penyakit Paru Interstisial

Penyakit paru-paru interstisial adalah sejenis penyakit paru-paru yang menjejaskan tisu penghubung atau interstitial dalam paru-paru. 

Penyakit ini boleh disebabkan oleh beberapa faktor seperti jangkitan, penyakit autoimun, atau pendedahan kepada bahan kimia toksik.

Risiko kanser paru-paru bagi pesakit penyakit paru-paru interstitial juga lebih tinggi berbanding individu yang tidak menghidapi penyakit ini.

      8.  Jangkitan Lain

Jangkitan lain seperti tuberculosis (TB) juga boleh meningkatkan risiko kanser paru-paru. TB adalah jangkitan bakteria yang menyerang paru-paru dan boleh menyebabkan kerosakan paru-paru. 

Kerosakan ini boleh meningkatkan risiko kanser paru-paru Selain itu, beberapa jenis virus juga boleh meningkatkan risiko kanser paru-paru seperti:

• Jangkitan Human Papillomavirus (HPV)
• Jangkitan Virus Epstein-Barr 
• Jangkitan HIV

​

      9.  Sejarah Kesihatan Keluarga

Sejarah keluarga yang menghidap kanser paru-paru juga boleh meningkatkan risiko mendapat kanser paru-paru. Sekiranya seseorang mempunyai ahli keluarga yang menghidap kanser paru-paru, risiko untuk mendapat kanser ini adalah lebih tinggi.

      10.  Umur

Umur juga boleh menjadi faktor risiko. Kanser paru-paru biasanya ditemui pada orang yang berumur lebih dari 50 tahun. Walau bagaimanapun, kes kanser paru-paru di kalangan orang muda juga semakin meningkat.

Bolehkah Perokok Pasif Berisiko untuk Dapat Kanser Paru-Paru?

Perokok pasif adalah individu yang terdedah kepada asap rokok yang dihasilkan oleh perokok aktif. Walaupun mereka tidak merokok, mereka masih terdedah kepada bahan kimia yang berbahaya dalam asap rokok seperti tar, karbon monoksida, dan bahan kimia lain yang dapat menyebabkan kanser paru-paru.

Risiko Kanser Paru-Paru

Menurut Kementerian Kesihatan Malaysia, perokok pasif mempunyai risiko 30% hingga 40% lebih tinggi untuk mendapat kanser paru-paru berbanding dengan orang yang tidak terdedah kepada asap rokok sama sekali.

Risiko ini bergantung kepada tahap pengudaraan dan masa pendedahan kepada asap rokok. Semakin lama dan kerap terdedah, semakin tinggi risiko untuk mendapat kanser paru-paru.

Risiko Penyakit Lain

Selain kanser paru-paru, perokok pasif juga berisiko mendapat pelbagai penyakit seperti penyakit jantung, strok, dan kanser lain seperti kanser serviks dan kanser pankreas.

Oleh itu, ia adalah penting untuk mengurangkan pendedahan kepada asap rokok sama ada dengan mengelakkan kawasan merokok atau memastikan kawasan yang dihadiri bebas daripada asap rokok. Ini akan membantu melindungi diri anda dan orang lain daripada risiko kesihatan yang berkaitan dengan asap rokok.

Adakah 'Vape' Boleh Menyebabkan Kanser?

Vape atau penggunaan e-rokok adalah topik yang hangat dalam kalangan pakar perubatan dan orang awam. Seiring dengan peningkatan populariti vape, terdapat kebimbangan mengenai kesan kesihatan jangka panjang vape, termasuk kemungkinan menyebabkan kanser paru-paru.

Walaupun masih terdapat banyak penyelidikan yang dilakukan tentang kesan kesihatan vape, bukti awal menunjukkan bahawa vape mungkin tidak selamat dan boleh meningkatkan risiko penyakit paru-paru, termasuk kanser paru-paru.

Bahan Kandungan 

Bahan kimia dalam vape, terutamanya nikotin, formaldehid dan akrolein, boleh menyebabkan saluran pernafasan tersumbat dan merosakkan sel paru-paru. 

Selain itu, bahan kimia dalam vape boleh meningkatkan risiko kanser paru-paru malah memburukkan lagi keadaan mereka yang sudah pun menghidap kanser paru-paru.

Kurangkan Risiko

Ia adalah penting untuk diingat bahawa vape bukan satu-satunya faktor utama yang menyebabkan kanser paru-paru. 

Jika anda menggunakan vape, anda harus memahami bahawa penggunaannya boleh meningkatkan risiko kanser paru-paru dan komplikasi kesihatan yang lain.

Ia adalah lebih baik jika anda berbincang dengan doktor atau profesional kesihatan untuk mendapatkan nasihat dan sokongan dalam mengatasi ketagihan anda terhadap rokok atau vape dan juga untuk mengurangkan risiko penyakit paru-paru atau komplikasi kesihatan yang lain.

Tingkatkan Kesedaran Tangani Kanser

Kesedaran tentang punca kanser paru-paru adalah penting bagi memastikan kita menjalani gaya hidup sihat dan mengambil langkah yang betul untuk mengurangkan risiko penyakit ini. Kita boleh memainkan peranan dalam mencegah kanser paru-paru dengan menjalani gaya hidup sihat dan mengelakkan faktor risiko yang berpotensi membahayakan paru-paru kita.

​