Menjawab Pengesanan Limfoma: Apa, Berapa Dan Di Mana?

Limfoma adalah sejenis kanser yang bermula dalam sel-sel sistem limfa. Sistem limfa adalah sebahagian daripada sistem imun yang berfungsi untuk melawan dan penyakit. Limfoma biasanya menjejaskan nodus limfa, tetapi ia juga boleh menjejaskan organ lain seperti paru-paru dan tulang. Mari kita lihat gejala limfoma sebelum mengenal cara mengesan kanser ini.

Gejala Limfoma

Gejala limfoma boleh berbeza-beza bergantung pada jenis limfoma dan tahap penyakit. Berikut adalah beberapa gejala umum limfoma:

• Bengkak nodus limfa yang tidak menyakitkan. Nodus limfa yang terletak di leher, ketiak, dan pangkal paha biasanya terjejas.

• Demam, berpeluh malam, dan penurunan berat badan tanpa sebab yang jelas.

• Sakit perut atau kembung perut, loya, muntah, dan sembelit. Ini disebabkan oleh pembengkakan nodus limfa di dalam perut.

• Sakit tulang atau sendi.

• Kelemahan dan keletihan yang berterusan.

• Kesukaran bernafas atau batuk. Ini disebabkan oleh pembengkakan nodus limfa di dada.

• Gatal atau ruam kulit.

Cara Mengesan Limfoma

1. Ujian Darah 

Limfoma memerlukan beberapa ujian untuk menentukan jenis dan tahap kanser. Salah satu ujian yang biasa digunakan ialah ujian darah. Ujian darah membolehkan doktor melihat komponen darah seperti sel darah putih, sel darah merah dan platelet. Berikut ialah antara ujian darah yang sering dilakukan: 

• Kiraan darah lengkap (CBC)

Ujian darah ini mengukur jumlah dan jenis sel darah dalam darah. Ujian ini termasuk mengira bilangan sel darah putih, sel darah merah dan platelet.

Tahap hemoglobin dan hematokrit juga diukur dalam ujian CBC. Ujian CBC boleh membantu doktor menentukan sama ada terdapat keabnormalan dalam kiraan sel darah yang menunjukkan kehadiran kanser atau penyakit lain.

• Ujian fungsi hati dan buah pinggang

Ujian ini menilai fungsi hati dan buah pinggang. Ujian ini boleh mengenal pasti tahap enzim hati dan kreatinin dalam darah. Tahap enzim hati yang tinggi boleh menunjukkan kerosakan hati, yang mungkin berlaku apabila kanser merebak ke hati.

Ujian fungsi hati dan buah pinggang juga berguna dalam menilai kesesuaian pesakit untuk rawatan kanser.

• Lactate dehidrogenase (LDH)

Enzim ini dihasilkan oleh sel dalam badan dan terdapat dalam semua tisu badan. Tahap LDH yang tinggi dalam darah boleh menunjukkan kehadiran kanser dan kesannya dalam badan. Ujian LDH adalah penting dalam menentukan tahap limfoma dan memberikan petunjuk prognosis pesakit.

• Kadar pemendapan eritrosit (ESR)

ESR atau kadar pemendapan erythrocyte ialah ujian darah yang mengukur seberapa cepat sel darah merah memasuki aliran darah. Tahap ESR yang tinggi menunjukkan kehadiran dalam badan. Ujian ini berguna dalam menilai tahap limfoma dan tindak balas pesakit terhadap rawatan.

• Ujian HIV dan Hepatitis B

Satu lagi ujian yang boleh dilakukan ialah ujian Human immunodeficiency virus (HIV) dan hepatitis B. Pesakit HIV atau hepatitis B mungkin mempunyai risiko yang lebih tinggi untuk mendapat limfoma dan ujian ini boleh membantu mengenal pasti risiko tersebut. 

Jika seseorang disahkan positif HIV atau hepatitis B, doktor akan merujuk pesakit kepada pakar untuk pemeriksaan lanjut.

2. Pengimejan Diagnostik

Pengimejan juga digunakan untuk membantu mengenal pasti limfoma. Terdapat beberapa jenis pengimejan yang biasa digunakan. Antaranya ialah: 

• X-ray

X-ray ialah sejenis pengimejan yang menggunakan sinar X untuk mencipta imej organ dalaman. Dalam kes limfoma, x-ray boleh membantu doktor melihat perubahan dalam organ seperti paru-paru dan tulang.

• Imbasan Tomografi Berkomputer (CT)

Imbasan CT menggunakan sinar-X dan komputer untuk mencipta imej tiga dimensi organ badan. Imbasan ini boleh membantu doktor melihat perubahan dalam organ seperti hati, limpa dan usus.

• Imbasan PET

Imbasan PET melibatkan suntikan bahan radioaktif ke dalam badan dan pengimejan untuk melihat di mana bahan tersebut akan berkumpul di dalam badan. 

Kanser lebih cenderung untuk mengumpul bahan radioaktif daripada sel yang sihat. Imbasan ini boleh membantu doktor melihat lokasi sel dalam badan.

• Imbasan PET-CT

Imbasan PET-CT ialah gabungan imbasan PET dan CT. Ia memberikan maklumat yang lebih terperinci mengenai lokasi kanser di dalam badan.

• Imbasan MRI

Imbasan MRI menggunakan medan magnet dan gelombang radio untuk mencipta imej organ dalam badan. Imbasan ini boleh membantu doktor melihat perubahan pada organ seperti otak dan saraf.

• Imbasan Tulang

Imbasan tulang melibatkan pengimejan menggunakan X-ray untuk melihat perubahan pada tulang. Ini boleh membantu doktor mengesan kanser limfoma yang mungkin telah merebak ke tulang.

3. Biopsi

Biopsi adalah kaedah paling tepat untuk mengesahkan kehadiran limfoma. Biopsi melibatkan pengambilan sampel tisu atau sel kanser dari badan dan mengujinya di makmal.

Biopsi boleh dilakukan dalam beberapa cara, termasuk biopsi jarum halus, biopsi terbuka, atau biopsi laparoskopi. Doktor juga boleh melakukan biopsi pada nodus limfa atau organ limfa lain yang disyaki mempunyai sel kanser.

Kos Ujian Saringan Limfoma Di Malaysia

Kos ujian saringan limfoma di Malaysia berbeza-beza bergantung kepada jenis ujian yang dijalankan. Kos ujian darah untuk mengesan penanda tumor seperti LDH (lactate dehydrogenase) boleh bermula dari RM40 hingga RM100. 

Kos pengimbasan PET (positron emission tomography) CT (computed tomography) bergantung kepada bahagian badan yang diimbas dan institusi perubatan yang menyediakan perkhidmatan ini, dan boleh menelan kos antara RM4,000 hingga RM10,000.

Di Mana Ujian Saringan Limfoma Boleh Dilakukan Di Malaysia?

Terdapat pelbagai pilihan di Malaysia untuk mendapatkan ujian saringan ini yang bergantung kepada jenis ujian dan lokasi di mana ia dilakukan. Ia boleh dilakukan di hospital atau klinik swasta di seluruh Malaysia. Anda boleh berunding dengan pakar perubatan atau pakar onkologi untuk mendapatkan nasihat tentang jenis ujian yang sesuai untuk anda.

Bolehkah Limfoma Dirawat Di Malaysia?

Terdapat beberapa cara untuk merawat limfoma, termasuk:

• Terapi Sinaran - Radioterapi digunakan untuk merawat limfoma tahap awal yang terhad kepada satu kawasan sahaja.

• Kemoterapi - Kemoterapi adalah rawatan yang paling biasa untuk limfoma, di mana ubat kuat digunakan untuk membunuh sel kanser.

• Terapi Bersasar- Terapi sasaran menggunakan ubat-ubatan yang mengganggu pertumbuhan sel kanser dan hanya menjejaskan sel tertentu dalam badan.

• Terapi Imun - Terapi imun bertujuan untuk merangsang sistem imun untuk mengenal pasti dan membunuh sel-sel kanser.

• Pemindahan Sel Stem - Pemindahan sel stem digunakan untuk merawat limfoma yang agresif dan mengambil sel stem daripada darah pesakit untuk diimplan semula selepas kemoterapi.

• Diet Sihat - Pengambilan makanan yang sihat dan seimbang boleh membantu mengurangkan risiko kanser dan meningkatkan kesihatan pesakit.

• Rehat dan Bersenam - Rehat dan senaman ringan yang mencukupi boleh membantu mengurangkan keletihan dan meningkatkan kesejahteraan pesakit.

Cegah Kanser Hari Ini!

Pemeriksaan berkala adalah penting untuk mengesan kanser lebih awal. Jika anda mempunyai risiko tinggi mendapat limfoma, anda boleh berbincang dengan doktor tentang pemeriksaan berkala yang sesuai untuk anda. Ia adalah penting untuk mengambil langkah proaktif untuk mencegah kanser dan memastikan badan kita sihat selalu. 

​