Apa itu Kontraseptif: Ketahui Jenis dan Cara Ia Berfungsi

Mempelajari lebih lanjut tentang kontraseptif memerlukan pengetahuan tentang kaedah dan ciri yang berbeza. Daripada kondom hingga pil, kami akan membincangkan setiap pendekatan untuk memudahkan pemahaman. Jom dapatkan nasihat kawalan kelahiran anda!

Memahami Kontraseptif

Kontraseptif adalah kaedah mencegah kehamilan yang telah berkembang dengan ketara^[1]. Pilihan adalah terhad pada zaman dahulu, tetapi kini terdapat pelbagai pilihan yang boleh disesuaikan dengan gaya hidup dan keperluan anda. Ini menambahkan lapisan kawalan tambahan kepada rancangan hidup dan membolehkan lebih ramai orang membuat keputusan apabila mereka bersedia untuk mengambil langkah besar seterusnya.

Jenis Kaedah Kontraseptif

1. Kontraseptif Jangka Panjang (LARCs)

• Implan Perancang Keluarga

Rod ini dimasukkan ke bawah kulit lengan dan memastikan pengeluaran hormon yang konsisten selama beberapa tahun.^[2] Pendekatan ini tidak memerlukan peringatan harian dan menyediakan bentuk kontraseptif jangka panjang yang boleh dipercayai dan mudah.^[2]

• IUD Hormon

Perlu diingat bahawa IUD hormon juga termasuk dalam kategori LARC. Ia memberikan faedah kontraseptif intrauterin dan jangka panjang.^[2] Dwi fungsi ini menyediakan pilihan yang cekap untuk individu yang mencari kaedah kontraseptif yang boleh dipercayai tanpa pengurusan yang kerap.^[2]

2. Kontraseptif Jangka Pendek (SARCs)

• Kontraseptif Oral

Kontraseptif oral menandakan kemajuan yang ketara dalam bidang kesihatan reproduktif. Pil ini berfungsi dengan mengawal tahap hormon dan akhirnya menghalang ovulasi.^[3] Pendekatan inovatif ini memberikan individu rasa kawalan dan tanggungjawab yang lebih besar ke atas keputusan reproduktif mereka, serta menyelaraskan perancangan keluarga.

• Tampalan Kawalan Kelahiran

Tampalan kawalan kelahiran menyediakan kaedah kontraseptif yang sangat berkesan dan mudah digunakan setiap minggu.^[4] Tampalan ini mengandungi hormon yang berkesan dalam mencegah kehamilan.^[4]Pendekatan ini amat berguna untuk individu yang mencari perkhidmatan kos rendah yang menyediakan perlindungan berterusan terhadap kehamilan yang tidak diingini.

• Suntikan Kawalan Kelahiran

Bagi mereka yang mencari kaedah kawalan kelahiran yang mudah dan boleh dipercayai tanpa keperluan untuk penjagaan harian, suntikan kontraseptif adalah pilihan yang sangat baik. Suntikan ini menyediakan perlindungan berterusan selama beberapa minggu atau bulan, bergantung pada jenis yang digunakan.^[4] Ini bermakna kurang kebimbangan setiap hari dan kontraseptif yang boleh dipercayai.

• Cincin Faraj

Pada awalnya, kegunaan cincin faraj disertai dengan keraguan, tetapi sekarang ia telah berkembang menjadi alat kontraseptif yang sangat berkesan.^[5] Apabila dimasukkan ke dalam faraj, cincin ini mengeluarkan hormon secara berterusan sepanjang bulan dan memberikan perlindungan kontraseptif yang boleh dipercayai.^[5][6] Kaedah ini menawarkan cara yang mudah dan bijak untuk mengekalkan perlindungan kehamilan yang konsisten.

3. Kaedah Lain

I. Kaedah Penghalang

• Kondom Lelaki

Apabila digunakan secara konsisten dan betul semasa persetubuhan, kondom lelaki mempunyai kadar keberkesanan sebanyak 98%.^[7] Ia memberikan perlindungan yang boleh dipercayai terhadap kehamilan yang tidak diingini dengan menghalang secara fizikal sperma daripada mencapai dan menyuburkan telur.^[4] Di samping itu, kondom memberikan perlindungan tambahan terhadap jangkitan seksual (STI), menjadikannya alat kesihatan reproduktif yang serba boleh dan penting.^[4]

• Kondom Wanita

Diperbuat daripada bahan seperti lateks atau poliuretana, kondom wanita ialah penutup nipis dan fleksibel yang dipakai di dalam faraj wanita.^[8] Ia membentuk penghalang yang menghalang sperma daripada mencapai telur dan juga membantu melindungi daripada jangkitan.^[8] Apabila digunakan secara konsisten dan betul, ia berkesan mencegah kehamilan dan mengurangkan risiko jangkitan seksual, termasuk HIV.^[8]

Dengan penggunaan yang konsisten, kira-kira 21 daripada 100 wanita yang menggunakan kondom wanita tidak akan hamil dalam tempoh setahun.^[8] Apabila digunakan dengan sempurna, bilangan ini menurun kepada kira-kira 5 dalam 100 wanita.^[8]

• Diafragma dan Tudung Serviks

Diafragma dan tudung serviks adalah alat kontraseptif yang boleh dipercayai yang boleh dimasukkan ke dalam faraj.^[4] Tujuannya adalah untuk menutup serviks dan membentuk penghalang fizikal yang menghalang sperma daripada mencapai telur dan menyuburkannya.^[4] Walaupun kaedah ini berkesan, adalah penting untuk memastikan pemasangan dan penggunaan yang betul dan tepat untuk mencapai keberkesanan yang optimum.^[9]

II. Pensterilan

• Ligasi Tiub

Pengikatan tiub peranakan merupakan pilihan yang boleh dipertimbangkan oleh individu yang yakin telah menamatkan perjalanan untuk mendapatkan anak.^[10] Prosedur pembedahan ini melibatkan penyekatan atau penutupan tiub fallopio untuk memastikan telur tidak mencapai sperma.^[4] Walaupun kaedah ini kekal, ia memberikan tahap keyakinan dan kepastian yang tinggi apabila membuat keputusan tentang kehamilan.^[10]

• Vasektomi

Vasektomi adalah prosedur pembedahan kecil yang dilakukan ke atas lelaki dengan persetujuan kedua-dua pasangan. Prosedur ini melibatkan penyekatan tiub yang bertanggungjawab untuk membawa sperma, menjadikannya satu bentuk kontraseptif yang kekal.^[11] Vasektomi menawarkan penyelesaian yang berkesan untuk pasangan yang telah menyelesaikan perancangan keluarga mereka.^[11]

III. Kaedah Kesedaran Kesuburan

• Kaedah Kalendar:

Kaedah Hari Standard(Standard Days Method)(SDM): Kaedah ini mengelakkan hubungan seksual tanpa perlindungan antara hari ke-8 dan ke-19 kitaran haid.^[12] Kaedah ini tidak kekal dan sesuai untuk wanita dari semua peringkat umur. Walau bagaimanapun, ia tidak melindungi daripada penyakit kelamin. Oleh itu, penggunaan kondom disyorkan sebagai langkah berjaga-jaga.^[12]

Kaedah Kalendar Irama(Calendar Rhythm Method): Ini adalah teknik perancangan keluarga semulajadi di mana seorang wanita menganggarkan hari suburnya berdasarkan tempoh kitaran haid sebelumnya.^[13]

• Kaedah Berasaskan Gejala:

Kaedah Suhu: Kaedah ini memantau suhu badan basal yang meningkat sedikit selepas ovulasi.^[14] Suhu badan perlu diukur setiap pagi sebelum bangun dari katil.^[14] Ini perlu dilakukan pada masa yang konsisten setiap hari sebelum makan, minum atau merokok.^[14]

Pemantauan Lendir Serviks: Walaupun ia seperti prosedur klinikal, proses ini mudah difahami oleh orang ramai. Konsistensi lendir serviks sering berubah sepanjang kitaran haid dan memberikan maklumat penting tentang status kesuburan anda.^[15]

Adalah penting untuk diingat bahawa kaedah kesedaran kesuburan, termasuk kalendar dan kaedah berasaskan gejala, mempunyai peluang kehamilan yang lebih tinggi daripada kaedah kontraseptif lain. Oleh itu, penggunaan kaedah ini memerlukan tanggungjawab dan kesedaran yang lebih besar.

IV. Kaedah Amenorea Laktasi

Kaedah Amenorea Laktasi (LAM) merupakan pilihan perancangan keluarga yang selamat bagi ibu menyusu, dengan mempertimbangkan tiga faktor utama:^[16]

1) Kembalinya haid

2) Corak penyusuan

3) Tempoh selepas bersalin

Seorang wanita boleh memilih LAM jika:^[16]

1. Kitaran haid tidak bermula semula sejak bersalin (pendarahan atau tompok dalam tempoh 56 hari pertama tidak dianggap sebagai haid). DAN
2. Dia menyusukan bayi mengikut permintaan pada waktu siang dan malam, tanpa memberi makanan atau cecair lain (Pemberian makanan lain boleh diterima jika diberikan sekali-sekala dan tidak menggantikan penyusuan). DAN
3. Anaknya berumur kurang dari enam bulan.

Keberkesanan LAM adalah sementara dan berkekalan sehingga enam bulan. Keberkesanan ini akan berkurang jika mana-mana daripada tiga kriteria berubah.^[16] Apabila ketiga-tiga kriteria dipenuhi, peluang kehamilan adalah kurang daripada dua peratus.^[16] Walau bagaimanapun, sekiranya terdapat perubahan dalam mana-mana syarat tersebut, disyorkan untuk beralih kepada kaedah perancangan keluarga yang lain.^[16]

Apakah Kontraseptif Kecemasan?

Oleh kerana keadaan yang tidak dijangka boleh timbul, pil kontraseptif kecemasan berfungsi sebagai langkah perlindungan.^[17] Ia boleh membantu mencegah kehamilan berikutan seks tanpa perlindungan atau kesilapan dalam penggunaan kontraseptif, menjadikannya penting untuk situasi kecemasan.^[17] Walau bagaimanapun, adalah penting untuk diingat bahawa kaedah kontraseptif kecemasan ini tidak boleh digunakan dengan kerap kerana kesan sampingan yang mungkin berlaku. Ia harus disimpan untuk kecemasan sebenar.

Adakah Semua Kaedah Berkesan?

Untuk membuat keputusan termaklum tentang kawalan kelahiran, adalah penting untuk memahami keberkesanan pelbagai kaedah. Di bawah ialah gambaran menyeluruh tentang pelbagai pilihan kawalan kelahiran, bermula dari yang paling berkesan hingga kurang berkesan, serta kadar kehamilan masing-masing bagi setiap 100 wanita dalam setahun:^[18]

Memperkasakan Pilihan!

Memahami kontraseptif adalah langkah penting dalam menjaga kesihatan reproduktif anda. Setiap kaedah mempunyai kelebihan tersendiri, dan mencari kaedah yang sesuai dengan gaya hidup anda adalah kuncinya. Jika anda tidak pasti, jangan teragak-agak untuk berbincang dengan pembekal penjagaan kesihatan. Temukan kaedah yang sesuai untuk anda!

Rujukan

1. NCBI. “Contraception - StatPearls.” NCBI, 24 Julai 2023,https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK536949/. Diakses pada 16 Oktober 2023.
2. ACOG. “Long-Acting Reversible Contraception (LARC): Intrauterine Device (IUD) and Implant.” ACOG, https://www.acog.org/womens-health/faqs/long-acting-reversible-contraception-iud-and-implant. Diakses pada 17 September 2023.
3. NCBI. “Oral Contraceptive Pills - StatPearls.” NCBI, 24 November 2022,https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430882/. Diakses pada 18 September 2023.
4. CDC GOV. “Contraception - Contraception.” CDC, 2018, https://www.cdc.gov/reproductivehealth/contraception/index.htm. Diakses pada 17 September 2023.
5. Wieder, Devorah R., dan Lynn Pattimakiel. “Examining the efficacy, safety, and patient acceptability of the combined contraceptive vaginal ring (NuvaRing®).” NCBI, 12 November 2010,https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2990910/. Diakses pada 16 Oktober 2023.
6. NPRA. "Nuvaring."NPRA,https://www.npra.gov.my/index.php/en/consumer-medication-information-leaflets-rimup/item/nuvaring.html. Diakses pada 13 Oktober 2023.
7. NHS. “Condoms.”NHS,https://www.nhs.uk/conditions/contraception/male-condoms/. Diakses pada 13 Oktober 2023.
8. WHO. “FAMILY PLANNING.” Family Planning, https://fphandbook.org/sites/default/files/WHO-JHU-FPHandbook-2022Ed-v221115a.pdf. Diakses pada 13 Oktober 2023.
9. “Contraceptive diaphragm or cap.” NHS, https://www.nhs.uk/conditions/contraception/contraceptive-diaphragm-or-cap/. Diakses pada 16 Oktober 2023.
10. NCBI. “Tubal Sterilization - StatPearls.” NCBI, 5 September 2022,https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470377/. Diakses pada 16 Oktober 2023.
11. NHS. “Vasectomy (male sterilisation).” NHS,https://www.nhs.uk/conditions/contraception/vasektomi-male-sterilisation/Diakses pada 18 September 2023.
12. CDC. “Standard Days Method - US SPR.” CDC,https://www.cdc.gov/reproductivehealth/contraception/mmwr/spr/days.html. Diakses pada 13 Oktober 2023.
13. NCBI. “Calendar rhythm efficacy: a review - Database of Abstracts of Reviews of Effects (DARE): Quality-assessed Reviews.” NCBI, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK66578/. Diakses pada 13 Oktober 2023.
14. NHS. “Natural family planning (fertility awareness).” NHS, https://www.nhs.uk/conditions/contraception/natural-family-planning/. Diakses pada 13 Oktober 2023.
15. NCBI. “Cervical mucus patterns and the fertile window in women without known subfertility: a pooled analysis of three cohorts.” NCBI, 15 Mei 2021,https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8487651/. Diakses pada 16 Oktober 2023.
16. WABA. “WABA.” World Alliance for Breastfeeding Action: WABA,https://www.waba.org.my/resources/lam/. Diakses pada 18 September 2023.
17. World Health Organization (WHO). “Emergency contraception.” World Health Organization (WHO), 9 November 2021,https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/emergency-contraception. Diakses pada 19 September 2023.
18. ACOG. “Effectiveness of Birth Control Methods.” ACOG, https://www.acog.org/womens-health/infographics/effectiveness-of-birth-control-methods. Diakses pada 16 Oktober 2023.

Penafian

Maklumat yang diberikan dalam artikel ini disediakan untuk tujuan maklumat am sahaja dan bukan pengganti nasihat perubatan profesional, diagnosis atau rawatan. Sentiasa berunding dengan doktor atau pembekal penjagaan kesihatan bertauliah jika anda mempunyai sebarang soalan tentang keadaan anda. Jangan mengabaikan nasihat perubatan profesional atau menangguhkannya akibat maklumat yang terkandung dalam artikel ini.

Imej yang digunakan dalam artikel adalah untuk tujuan ilustrasi sahaja. Pengarang dan penerbit tidak bertanggungjawab terhadap sebarang kerugian atau risiko, sama ada peribadi atau sebaliknya akibat daripada penggunaan sebarang maklumat yang terkandung dalam artikel ini.